Tốt hơn cho mình - 2.Tính tự chủ - thích nghi

2/ TÍNH TỰ CHỦ - THÍCH NGHI.

Khi bố mẹ bảo gì con cái nghe theo đấy, đó là một người con ngoan. Nhưng nếu bố mẹ không biết cách dạy một người con có tính tự lập, tự chủ, luôn ra điều lệnh bảo nó nhất nhất phải tuân thủ theo sự sắp đặt của mình, lâu ngày như thế nó sẽ quen nghe theo, nương tựa bố mẹ, thụ động, dẫn đến thiếu tự tin vào bản thân cho nên rất yếu đuối, sợ sệt khi bước ra trường đời. Một chú chim con được chim bố mẹ tập bay rất kỹ cho nên khi rời tổ ấm để tự kiếm sống chú rất vững vàng. Con hổ con hay chó con đều được bố mẹ nó tập dợt những đòn rất căn bản nên khi lìa đàn tự sống, chúng oai hùng, mạnh mẽ vô song. Thông thường khi mới bước ra trường đời, bố mẹ thường lo sợ con cái mình yếu đuối, thiếu nghị lực, không thích nghi kịp với môi trường trong khi chúng ta lại quen dạy chúng điều đó. Nuôi dạy một đứa trẻ, nếu không trông xa nhìn rộng, chúng ta chỉ thấy có mình và gia đình mình, uốn nắn nó phải rập khuôn theo sở thích và tư duy của mình thì nó sẽ bị đóng khung trong tổ ấm đó, khi ra ngoài nó phải yếu đuối thất bại thôi. Ngược lại, nếu biết nhìn vào chân trời cao rộng, tập cho nó những điều căn bản để tự nó có khả năng vươn cao và xa hơn. Không nên ra điều và rập khuôn trước, nên khéo khơi dậy tính tò mò sáng tạo của trẻ. Nếu để cái ly, đặt chậu hoa, làm một việc gì đó không sai thì đừng có sửa. Nếu cứ lên kiểu người lớn sửa đổi mãi thì con sẽ thấy nó không có giá trị, chỉ biết ngoan ngoãn nghe theo, ỷ lại và nương tựa vào người khác, nó sẽ trở nên thụ động, yếu đuối, thiếu tự tin, thất bại. Bất kể là trai hay gái, vừa mới biết đi thì tập quét nhà, lớn một chút thì giúp việc dọn nhà, phụ bếp, trưởng thành hơn thì nên tập đi chợ lo bữa cơm cho gia đình. Không phải bắt làm nhiều quá bóc lột sức lao động của con trẻ ảnh hưởng đến trí thông minh, chỉ là khéo léo tập tính thích nghi. Không có ai lương thiện bằng người lao động chơn chính. Sản phẩm chính tự tay mình làm ra, tâm hồn không đen tối nên tinh thần rất vững vàng, mạnh mẽ. Chính lao động chân chính sẽ khiến chúng ta có tính nhân từ, đưa con người gần lại với nhau hơn. Rèn luyện như vậy lâu ngày, tinh thần trở nên mạnh mẽ, vững vàng nên nó sẽ tự lập, tự tin, không lệ thuộc vào bất cứ điều gì cho nên luôn luôn mạnh mẽ, thành đạt. Đồng thời, từ trong rèn luyện lao động, tính hy sinh nghĩ cho người khác, lòng nhân từ sẽ được hình thành cho nên ra đời con trẻ rất siêng năng, biết quan tâm đến người khác, lúc nào cũng làm được việc tốt trong tầm tay. Vào nhà người khác, thấy chủ nhà pha nước thì liền đỡ tay pha giúp, thấy người khác khuân đồ nặng thì ra tay đỡ dùm, thấy nhà dơ thì liền giúp một tay quét dọn, ra đường thấy người yếu đuối thì nhường chỗ ngồi tốt, đỡ nâng. Một con người như thế ai thấy cũng có thiện cảm. Như thế, xã hội này sẽ nuôi nó chứ không phải chỉ một mình cha mẹ nuôi nó. Khi đã lớn khôn, tập cho con khéo thích nghi trong mọi hoàn cảnh. Hoàn cảnh thuận hay nghịch, trái ý hay vừa lòng gì cũng cảm thấy bình thường. Trời nóng quá thì có quyền tìm quạt cho mát, nhưng không có quyền có tâm khó chịu, bực bội, nôn nóng mà phải lặng tĩnh, bình thường. Thấy người đó làm trái ý nghịch lòng, cũng bình thường, tâm không cảm thấy khó chịu gì cả. Cứ ngay chỗ khó chịu đó mà rèn luyện, tu tập cho được bình thản thì sau này mới có đủ nghị lực, tính thích nghi tốt và thành đạt được. Như một trái sầu riêng còn nhiều gai, mỗi ngày gọt bớt một ít, lâu ngày sẽ được trơn láng, tròn vìn. Cảnh nghịch có tung hoành đến đâu, chúng ta cũng không thèm vội phán xét mà nên lóng lặng an tĩnh nội tâm trước, chỉ nhớ tìm lấy sự trong lặng trên nó, tâm mình bình thường, an nhiên. Cứ như thế, mỗi ngày một chút, tập lâu thành quen, tâm mình trở nên thuần thục, không biết ngán sợ hoàn cảnh nào cả, chỉ là bình thường, an nhiên, sự thành đạt từ đó mà có được. Đang sống ở xã hội hiện đại, nếu phải đến làm việc ở một môi trường sống bằng tình cảm, ít hiện đại hơn, chúng ta cũng thích nghi, làm việc bình thường. Đang sống tại một hoàn cảnh lạc hậu, có duyên phải đến làm việc ở một nơi văn minh hiện đại, do sẵn có trí tuệ và năng lực, chúng ta cũng kịp thích nghi và thành đạt bình thường. Chỉ cần bình thường, không có tâm khó chịu, cộng với trí tuệ và năng lực thì môi trường nào chúng ta cũng theo kịp, dễ dàng thích nghi, cuộc sống từ đó mà được thành đạt.

Chúng ta thường nghe nói: “Đáo xứ tùy duyên quân tử chí, nhập thiền phương tiện trượng phu tâm.” Tức là đi đến bất cứ nơi nào, chúng ta đều có khả năng tùy thuận được trên tất cả các cảnh duyên ở đó, không có mảy may thích thú hay bực bội khó chịu, đó là chí của người quân tử. Vào cửa thiền, chúng ta có được nội tại bất biến tùy duyên, khéo léo phương tiện uyển chuyển, tùy duyên thích nghi, không bị một pháp nào làm ngăn ngại, đó là tâm của bậc trượng phu. Muốn được như thế, quý vị phải luôn luôn khéo léo vận dụng công phu tu tập trên mọi cảnh duyên. Nếu có một điều gì khiến lòng mình còn cảm thấy khó chịu, chưa bình thường được, chưa vượt qua nổi thì chúng ta chưa phải là một con người xứng đáng trong cuộc đời này. Phải nổ lực dốc sức công phu tu tập nhiều hơn để bình thường được trên nó thì mới có được tâm của bậc trượng phu, chí của người quân tử, mới xứng đáng làm người sống trên cõi đời. Trong từng tâm niệm, từng hoàn cảnh, từng sự cố, từng con người, chúng ta nên rèn cho tâm mình bình thường. Được như vậy thì khi ra cuộc đời làm ăn, quý vị sẽ dễ dàng thích nghi với mọi điều kiện thuận và nghịch, thành và bại, sẽ có đủ năng lực bình tĩnh mọi lúc mọi nơi, trí tuệ sẽ sáng suốt, mọi quyết định chính xác không nhầm, đưa đến thành công, an ổn trong cuộc sống.